ATRAKCJE TURYSTYCZNE
1. Drewniany kościół w Kamieńczyku. W 1710 r. wzniesiono filialny kościół pod wezwaniem św. Michała. Jest to jeden z niewielu zachowanych zabytkowych kościołów drewnianych. We wsi znajduje się również kilka chat będących przykładem budownictwa wiejskiego z k. XVIII w.
2. Zespół zamkowo - pałacowy w Międzylesiu. Z pierwszego gotyckiego zamku zachowała się tylko Czarna Wieża. Rezydencja złożona jest z dwóch części renesansowej i barokowej, tworząc jeden z większych zespołów pałacowych na Dolnym Śląsku. Niestety obecnie tylko w części zlokalizowano hotel, a reszta pozostaje nie zagospodarowana.
3. Kościół Bożego Ciała w Międzylesiu. Kościół mimo wielokrotnych zniszczeń i modernizacji zachował gotycko - barokową, bryłę. Połączony jest krytym krużgankiem z zamkiem. We wnętrzu uwagę przyciąga bardzo oryginalna ambona z ok.1750 r. w kształcie łodzi oraz późnogotycki kamienny portal do zachraystii.
4. Domy Tkaczy w Międzylesiu. Z zespołu tzw. Siedmiu Braci zbudowanych pod koniec XVIII w. zachowały síę dwa drewniane podcieniowe domy. Niegdyś mieściły pomieszczenia mieszkalne i warsztaty tkaczy produkujących płótna i sukna w oparciu o uprawiany w okolicy len.
5. Solna Jama koło Gniewoszowa. Niewielka (ok. 40 m długości) jaskinia powstała w soczewie wapienia krystalicznego. Nazwa jej wywodzi się od nacieków kalcytowych przypominających wyglądem sól. Wnętrze jaskini zamieszkiwane jest przez endemiczny gatunek owada.
6. Kościół w Nowej Wsi. Ogromny. kościół Wniebowzięcia NMP wzniesiono jako barokowy w latach 1702-4 przez znanego włoskiego architekta J. Carove, dzięki fundacji hr. von Althannów. Jest to drugi co do wielkości kościół Ziemi Kłodzkiej, założony na rzucie krzyża łacińskiego. Wewnątrz bogate wyposażenie m.in. ołtarz i figury dłuta M. I. Klahra.
7. Trójmorski Wierch w Masywie Śnieżnika. Szczyt Masywu Śnieżnika z charakterystycznym rumowiskiem skalnym, stanowiący dział trzech zlewisk: Odry, Łaby i Dunaju. Punkt wododziałowy znajduje się na płd: - zach. zboczu na wysokości 960 m n.m.p.
8. Ruiny zamku Szczerba. Pozostałości wieży, murów i budynków mieszkalnych powstałego w XIV w. gotyckiego zamku. Zniszczony podczas wojen husyckich w 1428 r. Nigdy nie odbudowany.
9. Autostrada Sudecka w Górach Bystrzyckich. Malownicza szosa zbudowana w latach 30-tych XX w., prowadząca zboczami i wierzchowiną Gór Bystrzyckich z Zieleńca do Międzylesia przez Przełęcz Spaloną. Należy do najpiękniejszych widokowo, górskich dróg w Polsce. Można z niej podziwiać rozległe panoramy Kotliny Kłodzkiej i Masywu Śnieżnika.
10. Uzdrowisko Długopole Zdrój. Najmniejsze, lecz pięknie położone w nasłonecznionej dolinie uzdrowisko Ziemi Kłodzkiej. Leczy się tu najczęściej zaburzenia pokarmowe oraz choroby układu krążenia przy wykorzystaniu trzech źródeł wód mineralnych.
11. Drewniany kościół w Nowej Bystrzycy. Drewniany kościół Wniebowzięcia NMP wzniesiono w 1726 r. o rozczłonkowanej bryle z potężną sygnaturką. Wewnątrz skromne wyposażenie barokowe. Zabudowania wsi tworzą, ciekawy zespół architektoniczny typowy dla pogranicza. Godne uwagi są, np. chaty z gankami-galeryjkami.
12. Drewniany kościół w Zalesiu. Oryginalny kościół drewniany św. Anny wzniesiono w 1718 r. Najcenniejszym wyposażeniem kościółka jest bardzo duży, interesujący zespół polichromii, przedstawiających sceny Starotestamentowe zw. "Biblią dla Ubogich".
13. Fort Wilhelma koło Zalesia. Zniszczony fort pruski z XVIII w. koło Huty. W pobliżu figurka Strażnik Wieczności przy odcinku prostej drogi o nazwie Wieczność (5 km dł).
14. Wieża mieszkalna w Starej Łomnicy. Rycerska wieża mieszkalna zbudowana pod koniec XV w., rozbudowana w 2 pof. XVII i przebudowana w XVIII w. Obok stoi dawny dwór. W całej łańcuchowej wsi zachowało się wiele ciekawych domów drewnianych.
15. Zespół parkowo - pałacowy w Gorzanowie. Największa i najwybitniejsza rezydencja pałacowa regionu, wzniesiona w XVI w. w stylu renesansowym dla barona H.F. von Herbersteina. Obecnie nie jest zagospodarowany.
16. Tarasowa zabudowa miejska wraz z pozostałościami fortyfkacji miejskich rynek oraz pręgierz na Małym Rynku w Bystrzycy Kłodzkiej. Miasto rozlokowało się na zboczu wzniesienia opadającego stromo do koryta Nysy Kłodzkiej. Najbardziej malownicza tarasowa zabudowa prezentuje się od mostu drogi wyjazdowej z Międzylesia. Relikty średniowiecznej zabudowy obronnej miasta: mury obronne, Wieża Rycerska, Brama Wodna, Baszta Kłodzka. Zachowany tu został średniowieczny układ urbanistyczny: czworoboczny rynek z prostopadłymi ulicami, ratusz wzniesiony na środku rynku w XIV w., wielokrotnie przebudowywany - pierwotna jedynie wieża. Obok piękna barokowa figura św. Trójcy z XVI I I w., autorstwa A. Jorga. Pręgierz z 1556 r. stanowi jeden z nielicznych przykładów autentycznych zabytków dawnego sądownictwa. Na urokliwy Mały Rynek przeniesiono go na pocz. XVII w.
17. Kościół św. Michała Archanioła w Bystrzycy Kłodzkiej. Kościół parafialny należy do najciekawszych założeń sakralnych na Śląsku, w wyniku przebudowy pierwotnego późnoromańskiego kościółka. W obecnej postaci jest to dwunawowa hala z rzędem filarów w środku i dwoma prezbiteriami. Zachował się w nim sporo detalu kamieniarskiego, m.in. romańskie służki, gotyckie portale oraz cenne wyposażenie, np. chrzcielnica z herbami.
18. Muzeum Filumenistyczne w Bystrzycy Kłodzkiej. W dawnym kościele ewangelickim przy Małym Rynku założono w 1964 r. jedyne w kraju muzeum posiadające kolekcję etykiet zapałczanych, zapalniczek i innych urządzeń służących nieceniu, ognia. Prezentuje ono również historię miasta.
19. Sanktuarium Marii Śnieżnej na Iglicznej. Kościół pielgrzymkowy ze słynącą cudami figurką Matki Boskiej Śnieżnej. Wzniesiony w 1781-2 r. w stylu barokowo-klasycystycznym. Usytuowany na zboczu góry Igliczna (782 m), na której szczyt prowadzi Kalwaria.
20. Wodospad Wilczki w Międzygórzu. Najwyższy wodospad na Ziemi Kłodzkiej i jeden z większych w całych Sudetach. Woda spada tu obecnie ze skalnego progu na wysokości 21 m i płynie dalej głębokim kanionem. Pierwotny las dolnoreglowy rosnący wokół wodospadu objęty jest ochroną i stanowi krajobrazowy rezerwat przyrody.
21. Zabudowa tyrolska wraz z drewnianym kościółkiem w Międzygórzu. Pensjonatom budowanym w XIX w. nadano cechy stylu alpejskiego i norweskiego, co w połączeniu z zachowanymi z wcześniejszych okresów drewnianymi domkami i pięknym otoczeniem nadaje miejscowości typowo górski charakter. Wybudowany w XVIII w. w centrum miejscowości kościótek św. Józefa, stanowiący cenny zabytek architektury drewnianej.
22. Ogród Bajek koło Międzygórza. Unikatowa kraina wyrzeźbionych w drewnie bajkowych postaci i leśnych domów I. Kriestena, który przez 20 lat tworzył swoje dzieło w hołdzie baśniom i Duchowi Gór Liczyrzepie. Po odnowieniu Ogród jest bardzo chętnie odwiedzany przez najmłodszych.
23. Schronisko turystyczne "Na śnieżniku". Schronisko położone jest na rozległej hali pod śnieżnikiem na wysokości 1218 m. Roztacza się z tego miejsca rozległy widok na Kotlinę Kłodzką i otaczające je góry. Schronisko oferuje tanie noclegi, posiada też bufet z gorącymi posiłkami.
24. Pasterskie Skały koło Idzikowa. Grupa malowniczych skał zbudowanych ze zlepieńców kredowych znajdujących się na krańcu Wysoczyzny Idzikowa, których nazwa wywodzi się z legendy o pasterzach, którzy wzgardzili chlebem.
25. Rezerwat "Śnieżnik Kłodzki". Najwyższy szczyt Ziemi Kłodzkiej 1425 m n.p.m. Z rozległej kopuły szczytowej oglądać można przepiękną panoramę całych Sudetów. Dawniej stała tu kamienna 33 m wieża widokowa, po której obecnie pozostały tylko ruiny. Szczyt porasta cenna roślinność alpejska, żyją tu rzadkie gatunki fauny, dlatego cały obszar chroniony jest jako rezerwat przyrody.
26. Ośrodek Narciarski "Czarna Góra" w Siennej. Ośrodek narciarski i snowbordowy, oferujący 8 wyciągów orczykowych i 4 km sztucznie naśnieżanych tras. Jego główną atrakcję stanowi czynna cały rok kolej krzesełkowa, wwożąca turystów pod szczyt Czarnej Góry (1205 m), która wraz ze znajdującą się na niej wieżą stanowi doskonały punkt widokowy. W pobliżu znajduje sił Podziemna Trasa Turystyczna - Nieczynna Kopalnia Uranu.
27. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Jedna z najpiękniejszych pod względem szaty naciekowej jaskiń Polski. W osadach na dnie jaskini odnaleziono wiele zachowanych szczątków kostnych zwierząt plejstoceńskich, wśród których dominują kości niedźwiedzi jaskiniowych. Wraz z przewodnikiem przechodzi sił labiryntem korytarzy, podziwiając unikalne stalaktyty i stalagmity, kaskady i draperie kalcytowe. W Kletnie warto odwiedzić także Muzeum Ziemi.
28. Rezerwat "Nowa Morawa". Leśny rezerwat przyrody utworzony dla ochrony naturalnego lasu dolnoreglowego. Zobaczyć tutaj można piękne okazy rodzimego świerka sudeckiego i buka pospolitego.
29. Huta Szkła Kryształowego "Violetta" w Stroniu Śląskim. W czasie zwiedzania huty z przewodnikiem zapoznać się można z technologią produkcji szkła kryształowego. Uwagę zwiedzających przyciąga zwłaszcza ręczna praca hutników i zdobników, dzięki której z gorącej szklanej masy powstają urocze "szklane cuda".
30. Puszcza Jaworowa. Źródłową dolinę Białej Lądeckiej porastała urokliwa pierwotna puszcza sudecka, w której głównymi gatunkami drzew były buk, jodła, jawor i świerk. Jej zachowane fragmenty chroni rezerwat przyrody "Puszcza Śnieżnej Białki". Okolica jest jednym z najdzikszych obszarów Sudetów.
31. Wapiennik "Łaskawy Kamień" w Kletnie. W Starej Morawie stoi jeden z niewielu wapienników, w których dawniej wypalano wapno. W tym pięknie odrestaurowanym obiekcie urządzono prywatną galerię sztuki i centrum spotkań polskich i niemieckich artystów.
32. Rynek w Lądku Zdroju. Jeden z niewielu płaskich rynków na Ziemi Kłodzkiej. Jego środek zajmuje neoromantyczny ratusz. Otaczają go piękne barokowe kamieniczki z podcieniami. Przy wschodniej stronie ratusza stoi ponad 3 m pręgierz, a po drugiej stronie pomnik Trójcy Świętej, wykonany przez zamieszkałego w kamienicy nr 1 Michała Klahra Starszego wybitnego, śląskiego rzeźbiarza doby baroku.
33. Arboretum w Lądku Zdroju. Leśny ogród ponad 250 gatunków drzew i krzewów egzotycznych stanowi najcenniejszy zespół przyrodniczy lądeckiej zieleni parkowej. Otoczenie stanowią dorodne drzewostany mieszane rodzimego regla dolnego z bukiem, jaworem i świerkiem. W ogrodzie podziwiać można florę pochodzącą z całego świata. Na wiosnę pięknie kwitną tutaj rododendrony i azalie.
34. Most św. Jana w Lądku Zdr. Kamienny, dwuprzęsłowy most przerzucony przez Białą Lądecką w 1565 r. Na środku mostu stoi barokowa figura św. Jana Nepomucena patrona strzegącego mostów i chroniącego od powodzi.
35. Park Zdrojowy w Lądku Zdroju. W rozległym parku najpiękniejsza jest aleja modrzewiowa. Kuracjusze relaksować mogą się w Domu Zdrojowym, połączonym z Kinoteatrem i muszlą koncertowa.
36. Zakład Przyrodoleczniczy "Jerzy" w Lądku Zdroju. Pierwsze drewniane zabudowania przy źródle uległy zniszczeniu w czasie najazdu mongolskiego w 1241 r. W 1498 r. Zbudowano zakład "Jerzy", dzięki czemu zasługuje on na miano najstarszego obiektu uzdrowiskowego w Polsce. Znajduje się tu emanatorium radonowe, a w nowej części wspaniała panorama części zdrojowej z początku XX w. Powyżej zakładu stoi wieża zegarowa i barokowa kaplica św. Jerzego.
37. Ruiny zamku Karpień. Średniowieczny, kamienny zamek zbudowano dla ochrony Solnej Drogi. W XIV i XV w. stanowił on centrum małego państewka, został zniszczony przez Husytów w XV w. Później stał sił siedliskiem rabusiów, a ostatecznie zdobyto i zniszczono go w XVI w. Dziś to romantyczna ruina powoli zarastająca lasem.
38. Skałki na Trojaku i Sztolne Skały Trojak. Jest to dominująca góra nad uzdrowiskową częścią Lądka. W okolicach szczytu znajdują się skały, których wysokość dochodzi miejscami do 20 m. Na zboczu Królówki zobaczyć można interesującą grupę skałek, zw. Sztolnymi Skałami. Łatwy dostęp sprawia, że są, często odwiedzane przez lądeckich kuracjuszy. Rejon ten znany jest z licznych dróg wspinaczkowych o różnym stopniu trudności.
39. Zakład Przyrodoleczniczy "Wojciech" w Lądku Zdroju. Pierwszy zakład w tym miejscu oddano do użytku w 1680 r., a obecnie podziwiany neobarokowy budynek na planie okręgu zbudowano 200 lat później. Jego centrum stanowi marmurowy basen pod kopułą, w którym odbywają się lecznicze kąpiele w termalnej wodzie. Otoczony jest pierścieniem kabin z zabytkowymi marmurowymi wannami przeznaczonymi do kąpieli. Na galeii udostępniono imponującą pijalnię wód.
40. Bazaltowe słupy koło Lutyni. W nieczynnym kamieniołomie przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności zobaczyć można pięknie wykształcone sześcioboczne słupy bazaltu, które stanowią pozostałość po trzeciorzędowym kominie wulkanicznym. Podobne słupy lub bazaltowe organy oglądać można po drugiej stronie doliny w Czarnym Urwisku. Stąd roztacza się piękny widok na Lądek Zdrój.
41. Jaskinia Radochowska koło Radochowa. Jedna z największych jaskiń w Sudetach odkryta została ponad 200 lat temu. Łączna długość korytarzy to 265 m. Szata naciekowa została zniszczona, lecz podziwiać tu można urocze podziemne jeziorko. Grotę zwiedza się indywidualnie, niezbędne jest jednak posiadanie latarek. Jaskinia usytuowana jest poniżej góry Cierniak, na której zlokalizowano małe Sanktuarium Maryjne z kaplicą i Kalwarią. W pobliskich Trzebieszowicach znajduje się ciekawy kompleks parkowo - pałacowy.
42. Romanowskie Źródło w Żelaźnie. Największe w Sudetach wywierzysko krasowe, o stałej temperaturze +10°C wypływającej wody wykorzystywanej do hodowli pstragów. Żyją tu endemiczne wrotki i rzadki ślimak źródlarka karpacka.
43. Wieża mieszkalna w Żelaźnie. Gotycka wieża z k. XV w., przebudowana w XVIII w. Niedaleko kościół św. Marcina z XIV w z wyposażeniem gotyckim i barokowym, otoczony murem z obejściem podcieniowym i bramami.
44. Założenie pałacowo - parkowe w Żelaźnie. Zespół pałacowy wzniesiony pod k. XVIII r. przez A.Hoffmanna o cechach barokowych i neobarokowych. Wewnątrz okazały hall wykładany marmurem. Obecnie mieści się w nim dom wczasowy. Pałac otacza duży, stary park.
45. Kościół św. Katarzyny w Starym Wielisławiu. Obronny kościół z prezbiterium z XV w. i wieżą z XVI I w., przebudowany na barokowy, otoczony murem ze strzelnicami i drewnianym obejściem podcieniowym z XVI w., nadające kościołowi obronny charakter. Dawniej był to znany ośrodek kultu, związany z gotycką figurą Matki Boskiej Wielisławskiej. W sąsiedztwie kaplica - mauzoleum księcia Jana Ziębickiego.
46. Pałac w Piszkowicach. Barokowy pałac z drugiej połowy XVII w. wzniesiony na miejscu renesansowego dworu. Dwukondygnacyjna budowla nakryta 4-spadowym dachem mansardowym z lukarnami. Wokół pałacu rozciąga się zaniedbany park w układzie tarasowym.
47. Most gotycki św. Jana na Młynówce w Kłodzku. Porównywany z wspaniałym mostem Karola w Pradze. Wybudowany w 1390 r., połączył wyspę Piasek ze Starym Miastem. Przetrwał nienaruszony liczne powodzie dotykające Kłodzko jak głosi legenda dzięki zaprawie z dodatkiem jajek. Kamienną balustradę wieńczy sześć grup z figurami świętych.
48. Twierdza Kłodzka i Labirynty. Najcenniejsze dzieło nowożytnej architektury obronnej w Polsce, zachęca do odwiedzenia swoją tajemniczością i ogromem. Budowa twierdzy rozpoczęła się w połowie XVII w., a zakończyła się na początku XVIII w. Zobaczyć tu można ogromne bastiony i komnaty oraz wraz z przewodnikiem przejść fragmentem ciągnących się kilometrami podziemnych chodników minerskich. Z tarasu widokowego rozciąga się wspaniały widok na Kłodzko i całą Ziemię Kłodzką.
49. Rynek w Kłodzku. W środku pochyłego pl. Chrobrego zbudowano już w XIV w. ratusz, który w następnych wiekach wielokrotnie przebudowywano. Obok w 1620 r. wzniesiono wotywną figurę maryjną na kolumnie w otoczeniu świętych. Przy wejściu do Ratusza barokowa studnia z lwem z dwoma ogonami. Otoczenie stanowią zabytkowe kamieniczki miejskie.
50. Podziemna trasa turystyczna im. Tysiąclecia Państwa Polskiego w Kłodzku. Udostępniona trasa ukazuje zachowane relikty po kilkukondygnacyjnych wyrobiskach - piwnicach korytarzowo - komorowych przekopanych w średniowieczu pod miastem dla celów obronnych i na magazyny.
51. Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku. W barokowym obiekcie niegdysiejszego konwiktu jezuickiego zlokalizowano najważniejsze muzeum w regionie. Zainteresowania i działania muzeum skupiają, się wokół tematyki miasta, regionu, jego historii, przyrody i sztuki. Do najpiękniejszych wnętrz należą: biblioteka, dwukondygnacyjna sala koncertowa z kopułą, Salon Złoty i sala konferencyjna. Największe kolekcje w zbiorach Muzeum stanowią: zbiór cyny, numizmatów, zegary śląskie z doby uprzemysłowienia na Dolnym Śląsku oraz szkło unikatowe, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku artystów działających na Ziemi Kłodzkiej po 1945 r. Muzeum organizuje wystawy stałe i czasowe o różnorodnej tematyce, w tym obrazujące istotne problemy regionu.
52. Kościół Wniebowzięcia NMP w Kłodzku. Najznakomitszy zabytek Ziemi Kłodzkiej, skarbnica dzieł sztuki. Budowę gotyckiej bryły rozpoczęli Joannici w poł. XIV w., a Jezuici w XVIII w. zakończyli nadając barokowy wystrój wnętrzu świątyni. Uwagę przykuwa zwłaszcza piękny ołtarz główny, a także ołtarze boczne, figury, obrazy i sklepienia.
53. Kościół i klasztor Franciszkanów w Kłodzku. Kościół Matki Bożej Różańcowej wraz z klasztorem powstał w I pot. XVII w. jako barokowa budowla. W refektarzu klasztoru znajduje się olbrzymi fresk, autorstwa F. A. Schefflera.
54. Bukowa Kalenica w Górach Sowich. Leśny rezerwat przyrody położony w szczytowych partiach Gór Sowich. Rośnie tu uroczy pierwotny las buczynowy z cennym runem leśnym. Na szczycie Kalenicy stoi stalowa wieża widokowa. W okolicy duże skupiska cisów, spotkać tu można sprowadzone z Korsyki muflony.
55. Centrum Sportów Zimowych w Sokolcu. Populamy ośrodek narciarski Gór Sowich o różnicy wzniesień wynoszącej ok. 80 m. Polecany dla osób rozpoczynających naukę jazdy na nartach.
56. Wieża widokowa na Wielkiej Sowie. Wieża im. Orłowicza stoi na szczycie Wielkiej Sowy (1015 m), najwyższym szczycie Gór Sowich. Roztacza się z niej znakomity widok na całe Sudety, Przedgórze Sudeckie i miasta: Świdnica, Dzierżoniów, Wałbrzych, Bielawę, Nową Rudę.
57. Tunel kolejowy w Świerkach. Pod Świerkową Kopą w 1880 r. wykuto jeden z najdłuższych w Sudetach tuneli o długości 1171 m. Prowadzi nim interesująca linia kolejowa z Kłodzka do Wałbrzycha, którą poprowadzono m.in. po wysokich stalowych wiaduktach.
58. Ratusz w Nowej Rudzie. Na środku rynku już w XV w. wzniesiono pierwszy ratusz. Obecny zbudowany pod k. XIX w. posiada rozczłonkowaną bryłę. W płn. narożniku umieszczona nad misą fontanny kamienna figura św. Floriana.
59. Muzeum Górnictwa Podziemnego w Nowej Rudzie. W byłym polu górniczym "Piast" kopalni "Nowa Ruda" udostępniono do zwiedzania 700 m podziemnych wyrobisk górniczych i XIX-wieczny kompleks obiektów przemysłowych. Zapoznać tu się można z bogatą, ponad 500-letnią historią górnictwa węglowego w regionie.
60. Muzeum prof. J. Wittiga w Nowej Rudzie. Ekspozycja poświęcona pamięci pisarza, teologa i piewcy Ziemi Kłodzkiej J. Wittiga (1879-1949) urządzona w jego byłym domu. Wystawy prezentują pamiątki osobiste, fotografie, dokumentu i książki autorstwa tego ważnego niemieckiego pisarza.
61. Wieże widokowe na Górze Św. Anny i Wszystkich Świętych w Nowej Rudzie. Kamienne budowle wykonane z miejscowego czerwonego piaskowca wzniesione na pocz. XX w., wykorzystujące walory widokowe roztaczających się z nich panoram. Udostępniona wieża na Górze Wszystkich Świętych znana jest z jednej z najładniejszych panoram sudeckich, obejmującej Karkonosze ze Śnieżką, Góry: Suche, Wałbrzyskie, Sowie, Bardzkie po Masyw Śnieżnika oraz Góry: Orlickie, Bystrzyckie i Stołowe.
62. Kompleks pałacowo - parkowy w Bożkowie. W centrum wsi w 1708 r. wzniesiono barokowy pałac, który przebudowano w 2 poł. XIX w. Do pałacu przylega park z okazałymi drzewami i pawilonem ogrodowym. W pobliżu barokowy kościół św. Piotra i Pawła z oryginalną amboną w kształcie łodzi.
63. Zespół pałacowy w Ratnie Dolnym. Pierwsze wzmianki o wsi sięgają XIV w. Ze zbocza wzgórza nad rzeką malowniczo wyrasta renesansowy zamek z attyką na szczycie. Bryła zamku była wielokrotnie przebudowywana, obecnie zamek pozostaje nie użytkowany. U stóp zamku pozostałości starego tarasowego założenia parkowego.
64. Bazylika Nawiedzenia NMP w Wambierzycach. Wambierzyce - zw. "Śląską, Jerozolimą" - to znany sudecki ośrodek pielgrzymkowy, związany z kultem cudownej figurki Matki Bożej z Dzieciątkiem z 2 poł. XIV. Nad wsią dominuje ogromna bazylika mniejsza, do której wejścia prowadzą monumentalne schody. Wewnątrz bardzo bogaty i cenny wystój barokowy z XVIII w. m.in. ołtarz główny i boczne, ambona, obrazy i figury.
65. Kalwaria i zespół kaplic w Wambierzycach. Wieś posiada oryginalny układ przestrzenny z 9 bramami, kościołem i około 135 kaplicami i innymi obiektami znajdującymi się w centrum wsi i na okolicznych wzgórzach. Razem stanowi największy tego typu zespół architektoniczno - krajobrazowy w Polsce.
66. Ruchoma szopka w Wambierzycach. Największa szopka na Ziemi Kłodzkiej, której twórcą był miejscowy ślusarz L. Wittig. W ciągu 28 lat wyrzeźbił on ok. 800 figurek z drewna lipowego. Znaczna ich cześć poruszana jest mechanizmem zegarowym w rytm muzyki.
67. Skansen i mini zoo w Wambierzycach. Skansen powstały poprzez przekształcenie zagrody w muzeum. Eksponaty zbierane były przez 30 lat. Obecnie podziwiać można m.in.: urządzenia młyńskie, stare naczynia, kolekcję broni oraz niecodzienny żywy inwentarz.
68. Rynek i mury obronne w Radkowie. Miasto z zachowanym pierwotnym układem przestrzennym. Najciekawszy jest późnogotycki kościół św. Doroty z barokowym wyposażeniem. Na Rynku stoi renesansowy ratusz i figura MB Szkaplerznej. Wokół miasta zachowane fragmenty murów obronnych z 1 poł. XV w.
69. Zalew w Radkowie. Jest to znane na Ziemi Kłodzkiej kąpielisko, przy którym znajduje się ośrodek rekreacyjny z miejscami noclegowymi i wypożyczalnią sprzętu wodnego. Atrakcyjność kąpieli podkreśla piękny widok na krawędź Gór Stołowych.
70. Szczeliniec Wielki. Wspinając się po kamiennych schodach z Karłowa zdobyć można wierzchowinę najwyższego szczytu Gór Stołowych (919 n.p.m.). Trasa zwiedzania prowadzi między piaskowcowymi formami skalnymi (posiadającymi własne nazwy utworzone od ich charakterystycznych kształtów) i głębokimi szczelinami - dochodzącymi do 17 m. Z punktów widokowych podziwiać można rozległe panoramy Sudetów.
71. Ścieżka dydaktyczna rzeźby skalnej i "Wrota Pośny" koło Radkowa. Szlak z Radkowa przez Ściankę, Pasterkę i Szczeliniec Wielki z 14 stanowiskami, obrazującymi budowę geologiczną, procesy erozyjne i szatę roślinną. Dawne wodospady Pośny (obecnie suche) w okresie opadów tworzą malowniczą kaskadę w skalistym wąwozie.
72. Rezerwat "Wielkie Torfowisko Batorowskie". Obszar ochrony ścisłej wchodzący w skład Parku Narodowego Gór Stołowych. Na nieprzepuszczalnym podłożu margli, na skutek dużej wilgotności podłoża obszar ten porośnięty został torfowcami tworzącymi tu głębokie pokłady. W tych warunkach występujące na nim świerki i sosny nierzadko przyjmują skarlałe formy.
73. Skalne Grzyby. Zespół wolnostojących skałek powstałych na skutek wietrzenia ławic piaskowcowych o zróżnicowanej odporności. W ten sposób wykształciły się niesamowite formy skalne kształtem przypominające grzyby, młoty, maczugi.
74. Skałki Łężyckie. Spłaszczenie położone na krawędzi Gór Stołowych o dość znacznych rozmiarach, porośnięte cenną roślinnością łąkową. Na nim rozrzucone są skałki piaskowcowe tworząc specyficzny, piękny krajobraz przypominający sawannę.
75. Zamek "Leśna" na Szczytniku. Neogotycki zamek usytuowany na skalnej krawędzi nad Szczytną. Zbudowany w 1832 r. na miejscu fortu z XVIII w. Obecnie mieści zakład opieki społecznej. Obok zamku rozmieszczone są punkty widokowe, z których roztacza się widok na miasto i pobliskie góry.
76. Białe Skały. Zgrupowanie okazałych skał piaskowcowych. Nazwa ich wiąże się z jasnym zabarwieniem wynikającym ze znacznej zawartości kwarcu. Część z nich posiada własne nazwy, w większości nadane przez wspinaczy, jako że są jednym z atrakcyjniejszych miejsc wspinaczkowych w G. Stołowych.
77. Park Zdrojowy z pijalnią wód mineralnych w Polanicy Zdroju. Założenie parkowe o powierzchni 13 ha skupiające siedliska różaneczników oraz okazy drzew uznane za pomniki przyrody, przechodzące w naturalny las. Od 1991 wpisany do rejestru zabytków jako dobro kultury. W parku efektowne pokazy podświetlanej fontanny. Nieopodal wejścia do parku pijalnia wzniesiona w latach 1911-13 jako obiekt sanatoryjny w stylu klasycyzująco-secesyjnym połączona z Teatrem Zdrojowym im. Ćwiklińskiej. Przy głównej alei parku znajduje się charakterystyczne sanatorium "Wielka Pieniawa".
78. Etnograficzne Muzeum Misyjne w Polanicy Zdroju. Mieszcząca się w zabudowaniach klasztornych o.o. Sercanów w Sokłówce - misjonarzy, mających tutaj swoją siedzibę, ekspozycja egzotycznych wyrobów rękodzielniczych, przywiezionych przez zakonników z Peru, Polinezji, Kongo i Zairu.
79. Rezerwat "Torfowisko pod Zieleńcem". Rezerwat utworzony na powierzchni 156,8 ha wierzchowiny gór, których krajobraz przypomina tundrę. Na podmokłym podłożu wśród torfowców odnaleźć można rzadkie okazy flory takie jak np.: brzoza karłowata, sosna błotna, rosiczki oraz kosodrzewina.
80. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju. Budynek drewniano - kamienny wzniesiono w 1605 r. z wyraźnie barokowym akcentem. W kolejnych latach rozbudowywany, dziś stanowi jeden z najcenniejszych w kraju zabytków technicznych. We wnętrzach zlokalizowano Muzeum Papiernictwa i warsztaty produkujące papier ręcznie czerpany. lstnieje możliwość wzięcia udziału w lekcjach dotyczących techniki produkcji papieru czerpanego połączoną z zajęciami praktycznymi po uprzedniej rezerwacji.
81. Kościł św. Piotra i Pawła w Dusznikach Zdroju. Barokowy kościół w obecnej postaci z pocz. XIX w., wyróżnia się oryginalną amboną w postaci wieloryba z rozwartą paszczą. Cenne wyposażenie barokowe stanowią m.in. ołtarz główny z obrazem P. Brandla, ołtarz boczny "14 Wspomożycieli" w Kaplicy Zmarłych.
82. Rynek w Dusznikach Zdroju. Rynek otacza wiele ciekawych kamieniczek, m.in. ratusz z XVI w., dawny zajazd w którym gościł w 1669 r. król Jan Kazimierz. W środku placu stoi wotywna, barokowa kolumna Matki Bożej z Dzieciątkiem, w otoczeniu świętych Floriana i Sebastiana, dzieło L. Webera.
83. Park Zdrojowy z pijalnią wód mineralnych w Dusznikach Zdroju. W malowniczym parku zlokalizowanych jest kilka znaczących obiektów: dworek z pocz. XIX w mieszczący Teatr im. F. Chopina (który koncertował tu w 1826 r.), dwa pomniki Chopina, pijalnię wód mineralnych z Halą Spacerową. W sezonie wieczorami atrakcję stanowi kolorowo podświetlana fontanna.
84. Kompleks sportowy Jamrozowa Polana. Rozległa polana otoczona lasami świerkowymi i mieszanymi. Wytyczono tu trasy narciarstwa biegowego, zbudowano wielostanowiskową strzelnicę biathlonową, dzięki czemu polana stanowi znaczący ośrodek polskiego biathlonu. Rozgrywane są tu liczne zawody sportowe.
85. Stacja sportów zimowych Zieleniec. Osada założona na zboczach Gór Orlickich w 1719 r. Jest najwyżej płożoną miejscowością w Sudetech (860 -1000 m n.p.m.). Obecnie zaopatrzona w rozbudowaną bazę noclegową oraz sieć 20 wyciągów narciarskich. W sezonie zimowym odwiedzana jest przez rzesze miłośników białego szaleństwa.
86. Rynek w Lewinie Kłodzkim. Pochyły Rynek otoczony jest starymi kamienicami, które wiekiem sięgają XVIII w. W dolnej części rynku stoi figura kamienna przedstawiająca św. Jana Nepomucena z 1717 r., W górnej zaś kamienna kolumna maryjna.
87. Zespół parkowo-pałacowy w Jeleniowie. Zbudowany w XVI w. jako dwór renesansowy, przebudowany w 1788 r. na pałac barokowy przez hrabiego von Mitiusa. W latach 1961-1971 przeszedł gruntowny remont.
88. Ruiny Zamku Homole. Kamienny zamek Homole wzniesiony został w XIII w. na miejscu grodu granicznego dla ochrony odnogi szlaku bursztynowego. Stanowił równie centrum niewielkiego państewka. Do dziś przetrwały tylko skromne ruiny zamku w postaci resztek wieży i fragmentów murów.
89. Kamienny wiadukt kolejowy. Wzniesiony został w 1903 r. przez włoskich budowniczych. Ma 120 m długości i 27 m wysokości, a oparty jest na wieloprzęsłowej, klasycznej konstrukcji.
90. Trasa Kolejowa Kłodzko - Kudowa Zdrój. Lokalna linia kolejowa na Ziemi Kłodzkiej ukończona w 1905 roku, biegnąca przez uzdrowiska Polanica Zdr., Duszniki Zdr., Kudowa Zdr. pomiędzy G. Bystrzyckimi, G. Stołowymi i Wzgórzami Lewińskimi. Szczególnie malownicza na odcinku Duszniki Zdrój - Kudowa Zdrój.
91. Park Zdrojowy i pijalnia wód mineralnych w Kudowie Zdroju. Park Zdrojowy założony został w XVIII wieku z charakterystycznym powstałym w tym samym czasie sanatorium "Zameczek". Pijalnia wód mineralnych zbudowana na początku XX w. ma cechy barokowe i połączona jest z nową halą koncertową. Obok okazały budynek sanatorium "Polonia" z salą teatralno-widowiskową.
92. Kaplica Czaszek w Czermnej. Jedna z nielicznych w Europie kaplica, której wystrój stanowią warstwowo ułożone czaszki i piszczele ok. 3 tys. ludzi ofiar wojen i epidemii. W piwnicy zgromadzono jeszcze ok. 20 tys. fragmentów szkieletów. Osobliwe miejsce wywołujące refleksje nad kolejami ludzkiego życia.
93. Ruchoma szopka w Kudowie-Czermnej. W chatce będącej przykładem tradycyjnego budownictwa sudeckiego z przełomu XIX i XX w. podziwiać można wykonane w latach 1896-1924 przez Frantiska Stepana ok. 250 ręcznie struganych, niezwykle barwnych lipowych, ruchomych figurek. Układają się one w sceny z życia pasterzy, mieszczan i ich domostwa. Zagrać tutaj też można na zabytkowych organach.
94. Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Kudowie - Pstrążnej. Na górskim stoku byłej wsi Pstrążna zlokalizowano skansen. Przedmiotem prezentacji są w nim obiekty architektury i kultury ludowej Sudetów (budynki mieszkalne, dzwonnica, zajazd, kuźnia wraz z wyposażeniem w sprzęty i narzędzia). Latem organizowane są tutaj pikniki połączone z degustacją m.in., pieczonego na miejscu chleba ze smalcem, ziemniaków z ogniska i bigosu.
95. Błędne Skały. Ławica piaskowców położona na wysokości 852 m, spękana siecią szerokich szczelin, których głębokość sięga do kilku metrów. Błędne Skały mają postać malowniczego labiryntu skalnego i stanowią nie lada atrakcję dla odwiedzających turystów.
96. "Róża kłodzka" (Pełnik europejski). Ziemia Kłodzka jest obszarem występowania najbardziej liczebnych populacji tej rośliny w Polsce. Od przynajmniej 120 lat kwiat nosi lokalną nazwę "kłodzka róża". Szczególnie Górach Stołowych na podmokłych łąkach pełnik europejski tworzy całe łany złocistożółtych kul, kołyszących się na wietrze wśród wiosennej zieleni traw.
97. Trasa kolejowa Kłodzko - Nowa Ruda. Atrakcyjny pod względem widokowym odcinek linii kolejowej Kłodzko-Wałbrzych, stanowiącej fragment niegdysiejszej Śląskiej Kolei Górskiej. Uruchomiony w 1879 r.
98. Łowiska pstrągów. Jedna z najmłodszych i cieszących się coraz większą popularnością atrakcji Ziemi Kłodzkiej. Możliwości komercyjnego połowu pstrąga oferują, łowiska m.in. w: Radochowie, Konradowie, Nowej Morawie, Goszowie, Pstrążnej, Spalonej, Lądku Zdr., Boguszynie, Korytowie, Długopolu Zdr. i Chocieszowie.
99. Przełom Nysy Kłodzkiej przez Góry Bardzkie. Malowniczy, antecedentny (tzn. starszy od gór) przełom górski. Nysa Kłodzka zatacza tu sześć dużych meandrów. Dobrze widoczny z okien pociągów na odcinku Kłodzko - Bardo. Rzeką, odbywają, się spływy kajakowe.
100. Radkowskie Skały. Mur skalny, otaczający baszty i filary skalne o blisko stumetrowej wysokości zaliczane do najokazalszych w Górach Stołowych. Poporowadzono tędy wiele dróg wspinaczkowych, a ich górna krawędź stanowi dobry punkt widokowy.
101. Droga "Stu Zakrętów". Malowniczy odcinek drogi 387 , biegnący w otoczeniu ciekawych form skalnych z Radkowa przez Karłów do Kudowy Zdrój.
102. Kopalnia Złota w Złotym Stoku. Początki górnictwa datowane są tutaj na X w. Na początku XVI w. wydobywano maksymalnie 137 kg złota rocznie, co stanowiło 8% produkcji europejskiej. W chwili obecnej do zwiedzania udostępniono dwie sztolnie wraz z ekspozycją, prezentującą przedmioty służące wydobywaniu i wytapianiu złota. Atrakcję kopalni stanowią również podziemne wodospady .
103. Fortyfikacje w Srebrnej Górze. Potężna twierdza wznosi się nad miejscowością i przełęczą. Jest jednym z najciekawszych obiektów architektury militarnej w Polsce. Wykorzystywano ją jako ciężkie więzienie. Podczas ostatniej wojny urządzono w twierdzy jeniecki obóz karny Oflag VIII B.
104. Bazylika w Bardzie. Trójnawowa budowla z emporami, zamknięta półkoliście. Fronton flankują rzadkie wówczas, dwie trzykondygnacyjne wieże upamiętniające poprzednie kościoły. Na ołtarzu gł. centralne miejsce zajmuje romańska rzeźba madonny, pochodząca z pocz. XIII w. uważana za jedną z najstarszych w Polsce. Odznacza się ludowymi cechami, wskazującymi na miejscowe, śląskie pochodzenie. W sąsiednim budynku klasztornym znajduje się udostępnione do zwiedzania Muzeum Sztuki Sakralnej. W głównym skrzydle umieszczono bogate zbiory , obrazujące historię miasta, w tym liczne obrazy wotywne ofiarowane przez pątników z Polski, Czech, a nawet Łużyc. W podziemiach kościoła, dawnych katakumbach, czynna jest wykonana współcześnie ruchoma szopka.
105. Podziemne Miasto Głuszyca. Kompleks budowli naziemnych i podziemnych z okresu II wojny światowej wzniesionych w , latach 1943 - 45 w ramach programu Riese (Olbrzym). Podobnie jak budowany w tym czasie , kompleks Osówka, przeznaczony był do celów militarno - strategicznych i jak wiele tego typu budowli na terenie Gór Sowich do dziś otoczony jest wieloma tajemnicami. Niedokończona budowla, wzniesiona została przez Niemców, wykorzystujących niewolniczą pracę więźniów obozu Gross Rosen i jego licznych filii. Obecnie udostępniony jest do zwiedzania 750 metrowy odcinek podziemnej sztolni.
106. Podziemia w Osówce. To najciekawszy i najdłuższy udostępniony kompleks wybudowany w ramach programu Riese. Prace górnicze i budowlane, które doprowadziły do powstania ogromnego systemu betonowych korytarzy, umocnień i hal rozpoczęto na ogromną, skalę w 1943 r. Cel prac utrzymywany był w tajemnicy. Do dziś wielu historyków spiera się co do przeznaczenia systemu podziemnych i i naziemnych obiektów, które powstały w Górach Sowich w czasie II wojny światowej.
107. Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim. Na Wzgórzu Grodowym znajdują się rozległe ruiny monumentalnego, neogotyckiego zamku królewny Marianny Orańskiej. Pałac zbudowany w stylu szkockim z pewnymi "mauretańskimi" elementami został zaprojektowany przez znanego architekta K. Schinkla. Po pożarze w poł.1945 pozostały tylko coraz bardziej niszczejące wypalone mury i sklepienia oraz bogate, częściowo zniszczone detale architektoniczne. Od 1985 w odbudowie. Obok ciekawy kościół opactwa cystersów Wniebowzięcia NMP.
108. Rezerwat Cisy i Cisowa Góra. W wielogatunkowym lesie rośnie około 4 tys. okazów cisa. Szereg okazów cisa w różnych krainach geobotanicznych Polski podlega indywidualnej ochronie jako zabytki lub pomniki przyrody.
109. Paczków. Pośrodku rynku wznosi się ratusz z ośmioboczną, malowniczą wieżą o 45 m wys., której hełm otacza oryginalna tzw. polska attyka. Obok rynku trójnawowy, obronny kościół farnego św. Jana Ewangelisty. Stare miasto otoczone jest dobrze zachowanymi kamiennymi murami i obronnymi. Dzięki zachowanemu średniowiecznemu układowi przestrzennemu połączonemu z gotycką architekturą znany jest jako "polskie Carcassone".
110. Arboretum Wojsławice k. Niemczy. Wojsławicke Arboretum (filia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego) wpisane w 1983 roku do rejestru zabytków kultury, słynie z różanecznikow i azalii. Kolekcja ta należy do największych i najstarszych w Polsce. Kolekcje roślin liczą obecnie ponad 1000 różnych gatunków i odmian.
|
